Maarten van der Doelen

Samenvatting

SAMENVATTING Prostaatkanker (prostaatcarcinoom) is de op één na meest gediagnosticeerde vorm van kanker bij mannen en de vijfde doodsoorzaak door kanker bij mannen wereldwijd. Decennialang was androgeendeprivatietherapie de enige therapeutische behandeling diebeschikbaarwasvoorpatiëntenmetuitgezaaid(gemetastaseerd)prostaatcarcinoom. De therapeutische mogelijkheden voor het gemetastaseerd prostaatcarcinoom zijn de afgelopen twintig jaar echter aanzienlijk veranderd als gevolg van de registratie van verschillende nieuwe levensverlengende middelen en de eerdere toepassing van deze therapieën, al in het hormoongevoelige stadium. Gerichte alfa-radionuclidentherapie (Engels: targeted alpha-radionuclide therapy, TAT) met radium-223 is sinds 2013 geregistreerd als levensverlengende therapie voor patiënten met gemetastaseerd hormoonongevoelig (castratieresistent) prostaatcarcinoom (mCRPC). De laatste jaren is er steeds meer belangstelling voor TAT met actinium-225 gelabeld PSMA-617 ( 225 Ac PSMA) TAT , na veelbelovende resultaten in kleine patiëntcohorten. Het doel van dit proefschrift was omTAT met radium-223 en 225 Ac-PSMA te evalueren bij mCRPC patiëntenmet behulp van data uit de dagelijkse klinische praktijk, met een focus op effectevaluatie en de identificatie van prognostische parameters, om de selectie van patiënten voor deze therapieën in de toekomst te verbeteren. Een algemene inleiding en overzicht van de studies in dit proefschrift wordt gepresenteerd in hoofdstuk 1 . De studies beschreven in deel I van dit proefschrift waren gericht op de effectevaluatie van TAT. Een van de hoekstenen van de oncologische zorg op de polikliniek is de effectevaluatie van levensverlengende therapieën. Beoordeling van de verandering in het tumorvolumedoormiddel vanbiochemischeof radiologischemetingen is belangrijk voor de klinische evaluatie van kankertherapieën. Het voordeel vanuit het perspectief van de patiënt, zoals verbetering van het dagelijks functioneren en vermindering van kanker gerelateerde pijn, dient ook te worden beoordeeld. De observationele cohortstudie beschreven in hoofdstuk 2 van dit proefschrift beoordeelde de werkzaamheid, veiligheid en toxiciteit van 225 Ac-PSMA TAT bij dertien patiënten met gevorderd mCRPC. We observeerden een hoge mate van respons op 225 Ac-PSMA TAT, waarbij 69% van de patiënten ≥50% afname in de prostaat specifiek antigeen (PSA) spiegel hadden en alle evalueerbare patiënten >90% totale tumorvolumereductie bereikten op Gallium-68-gelabelde PSMA-11 ( 68 Ga-PSMA) PET/ CT-scans. Ernstige toxiciteit werd niet waargenomen. Alle patiënten rapporteerden

9

235