Maarten van der Doelen

Samenvatting

alkalisch fosfatase (AF) spiegels voorafgaand aan de start van de radium-223 therapie (baseline). De bevindingen in deze studie onderstrepen het belang van het voltooien van de radium-223 therapie om voordelen voor de kwaliteit van leven te bereiken. De studies in deel II van dit proefschrift onderzochten mogelijke prognostische parameters bij mCRPC patiënten die werden behandeld met radium-223. Met het toegenomen aantal therapeutische opties voor patiënten met gemetastaseerd prostaatcarcinoom, is de selectie van de voorkeurstherapie voor elke patiënt nog belangrijker geworden. Kennis van pretherapeutische prognostische factoren kan leiden tot een betere patiëntenselectie voor elke beschikbare therapie, betere behandelresultaten en een verlaging van de zorgkosten. In hoofdstuk 5 beschrijven we een retrospectieve cohortstudie waarin de uitkomsten van radium-223 therapie werden geëvalueerd bij 45 mCRPC patiënten die waren behandeld in een academisch ziekenhuis. Over het algemeen werd radium-223 goed verdragen. Slechts 47% van de patiënten voltooide echter de radium-223 therapie. We vonden een statistisch significant verschil in overleving tussen patiënten die de radium-223 therapie voltooiden en stopten (mediane totale overleving respectievelijk 19,7maandenversus 5,9maanden). Dealgeheleconditievandepatiënt (de zogenaamde performance status) en de lactaat dehydrogenase spiegel voorafgaand aan de start van de therapie werden geïdentificeerd als prognostische parameters voor de overleving. De resultaten van onze studie en verschillende andere retrospectieve series met data uit de dagelijkse klinische praktijk geven aan dat eerder gebruik van radium-223 tijdens de behandeling van mCRPC waarschijnlijk zal resulteren in een frequentere voltooiing van de radium-223 therapie en een betere respons op de behandeling. Daarom kunnen pretherapeutische variabelen die het vroege ziektestadium weerspiegelen, artsen helpen bij het selecteren van de juiste patiënten voor radium-223 therapie. Botgerelateerde biochemische parameters kunnen dienen als biomarker voor de respons op levensverlengende therapieën bij patiënten met naar de botten gemetastaseerd prostaatcarcinoom. Van deze parameters wordt het AF het meest gebruikt en maandelijks getest bij patiënten die radium-223 therapie ondergaan. In een groot retrospectief studiecohort van mCRPC patiënten, beschreven in hoofdstuk 6 van dit proefschrift, hebben we onderzocht of vroege AF dynamiek tijdens radium-223 therapie kan fungeren als prognostische marker voor de overleving van deze patiënten. We ontdekten dat patiënten met normale AF spiegels voorafgaand aan start van de therapie een significant langere overleving hadden in vergelijking met patiënten met verhoogde AF spiegels bij start van de therapie (mediane algehele overleving respectievelijk 19,5 maanden versus 10,8 maanden). Bovendien hadden patiënten met

9

237